Bij de Special Forces leerde Erik Wegewijs in extreme situaties het hoofd koel te houden. In het bedrijfsleven helpt hij mensen nu boven zichzelf uit te stijgen. “Voordat je zomaar wat gaat doen, moet je eerst weten wie je wilt zijn”
“Het Korps Commandotroepen was vanaf mijn 19e mijn familie”, vertelt Wegewijs. We leerden er te opereren in een omgeving vol onzekerheden waarbij je sterk op jezelf moest kunnen vertrouwen. En eigenlijk werkt dat ook zo buiten defensie: als je het helemaal afpelt, is het jij in jouw wereld met een kilo hersenen en je bewustzijn, meer niet. Je moet van je eigen interne kompas kunnen uitgaan.”
Wegewijs besloot na 25 jaar bij het korps om zijn kennis en ervaring te delen met mensen en organisaties. “Daar gingen wel grote vragen aan vooraf”, vertelt Wegewijs. “Zoals: Wat is mijn persoonlijke missie? Wat definieert mij nou echt? Welke overtuigingen hou ik er op na en van welke keuze ga ik spijt krijgen als ik zestig ben? Heb ik dan mijn potentie volledig benut?”
Als Wegewijs op z’n 19e niet bij defensie was gebleven, zou hij filosofie hebben gestudeerd. “Ik ben geïnteresseerd in de grote vragen. Ik ben nieuwsgierig, onderzoekend en probeer altijd uit te zoomen. Op de kosmische schaal van tijd en ruimte stellen we niets voor. Maar als je ’s ochtends wakker wordt, ben je zelf het enige dat je hebt. Je bent dus volslagen onbelangrijk en tegelijk het belangrijkste wat er is. Het schakelen hiertussen heeft me tijdens extreme situaties binnen de Special Forces veel gebracht.”
“Als je ’s ochtends wakker wordt, ben je zelf het enige dat je hebt”
Wegewijs ziet dat veel professionals lang blijven hangen in oude versies van zichzelf. “Je overtuigingen en waarden veranderen gedurende je leven. Daarom moet je jezelf eerlijk blijven bevragen: word ik blij als ik ‘s ochtends de wekker uitram, of moet ik weer met tegenzin een masker opzetten? Voordat je zomaar wat gaat doen, moet je weten wie je wilt zijn.”
Ook voor het coachen van teams neemt Wegewijs veel kennis mee vanuit defensie. “Special Forces werken vaak zo plat als mogelijk en zo hiërarchisch als noodzakelijk. Je moet indachtig je leidinggevende zelfstandig een taak uit kunnen voeren. Daar is enorm veel vertrouwen en juiste communicatie voor nodig. In het bedrijfsleven willen we dat vaak als eindresultaat, maar daar gaat wel een heel proces aan vooraf.”
Wegewijs ziet bijvoorbeeld vaak een verschil tussen generaties: “Jongeren hoeven lang niet meer allemaal partner of directeur te worden. Ze vinden andere dingen belangrijk en zoeken naar een fijne werk-privé balans. De keerzijde is dat ze vaak overbelast raken omdat ze ook buiten het werk te veel willen. De wereld is vluchtig, met overal afleiding, social media en instant behoeftebevrediging. Dat is doodvermoeiend. Oudere generaties hebben vaak weer hele andere ambities. Dat is niet erg, je hoeft elkaar niet te overtuigen, want beiden hebben gelijk vanuit hun eigen belevingswereld.”
Wegewijs noemt zichzelf een confronterende coach: “In een zelfhulpboekje ga je het niet vinden. Het zit allemaal al in jou, je identiteit en waarden moeten alleen in overeenstemming komen met wat je doet. Je niet-helpende verleden kun je om te beginnen in brand steken: daar maak je toch geen verschil meer. Het gaat om nu en wat er nog komt.” Veel mensen verweven hun identiteit te veel met hun professie, zegt Wegewijs: “Vooral veel CEO’s en managers vallen helemaal samen met hun beroep. Maar wie ben je als je die functie niet meer hebt? Het gaat erom dat je eerlijk bent naar jezelf, en jezelf kunt bevragen: ben ik lekker bezig of niet?”
Erik Wegewijs was onder andere Officier bij de Special Forces van het Korps Commandotroepen. Inmiddels zet Wegewijs zijn kennis en ervaring in om professionals en teams te coachen om het beste uit zichzelf te halen. Ook is hij bekend van de Videoland-serie Special Forces Vips.
