Als milieubewuste ZZP’er nam ik mijn professionele internetgebruik eens onder de loep. En wat bleek? Dat kon wel een stuk duurzamer. Dus ging ik op zoek naar een klimaat-proof hostingpartij voor mijn website. Ik neem je mee in mijn zoektocht.
Hoe groot is je ecologische voetafdruk als freelancer nou helemaal? Verwaarloosbaar, dacht ik altijd. Zeker sinds corona zijn mijn zakelijke kilometers geslonken tot een minimum, nagenoeg al mijn afspraken en interviews gaan online. ‘Think about the environment before you print this e-mail‘, ken je die tekstjes nog? Ik print bijna niks, behalve héél af en toe een tekst die ik graag goed wil checken. Dat gaat natuurlijk op gerecycled FSC papier.
Hoe duurzaam is mijn website?
Maar euh. Al die bits en bites die via Google Meet of Zoom worden uitgewisseld kosten natuurlijk wel stroom. En ook mijn website heeft ook ergens een plekje in ’the cloud’, wat uiteraard geen wolk is maar gewoon een energievretend datacenter. Via deze tool kun je checken of je website een beetje duurzaam is. Nou, ik heb het eens bekeken en de mijne bleek een vieze grijze, bruine, CO2-uitstotende kolenmijn.
Als klimaatbewuste tekstschrijver leek het me daarom wel zo handig om dan in elk geval mijn website op een groene server te laten draaien. Maar ik heb mezelf ooit wijsgemaakt dat ik niet technisch ben, en het verhuizen naar een nieuwe hostingpartij vind ik overweldigend en ik wil toch niet dat halverwege het proces mijn website verdwijnt in een soort zwart gat omdat ik geen goeie back-up heb gemaakt. En hoe weet ik nu zeker of een hostingpartij écht groen is? Hoe ik dit allemaal heb aangepakt vertel ik je straks.
Een avondje niet Netflixen
Eerst maar eens bellen met Nathan Waelkens, een enthousiaste webdeveloper die als missie heeft het internet te vergroenen. Al videobellend loopt hij door zijn verwilderde volkstuin. De vogels kwetteren op de achtergrond, de zon schijnt, en hij leidt me rond in zijn kantoor: een idyllisch tuinhuis in deze groene oase van rust. Nathan denkt veel na over wat duurzaamheid eigenlijk is. “Het internet is een enorme energieslurper, maar we hebben daar totaal geen gevoel bij!”, zegt Nathan. “Als je thuis de verwarming een graadje lager zet, dan voel je gelijk dat het kouder wordt én je ziet het terug op je energierekening. Maar als je een avondje een boek pakt in plaats van dat je gaat Netflixen, dan merk je….. niets!”
“Als je een boek pakt in plaats van dat je gaat Netflixen, merk je…. niets!”
Er gaan wel wat weetjes rond over hoe ‘slecht’ het internet is, bijvoorbeeld dat het internet net zoveel uitstoot als de hele luchtvaart bij elkaar. “Maar het is moeilijk te meten, het blijft een grove schatting,” zegt Nathan. “We weten wel zeker dat al die datacenters enorm veel energie gebruiken, CO2 uitstoten en warmte genereren.” Maar om je dan alleen maar te richten op ‘groene stroom’ is volgens Nathan te beperkt: “In de zoektocht naar duurzaamheid vergeten we vaak de essentie. Je kunt bijvoorbeeld wel een elektrische auto kopen, maar die moet ook geproduceerd worden, daar komt een hoop energie en vervuiling bij kijken. En als je die auto dan gebruikt om kolen te vervoeren voor je barbecue, dan is dat niet duurzaam. Dat geldt ook voor hosting, je moet eerst kijken wat je eigenlijk nodig hebt en waarom.”
Troep verkopen op een groene website
Ja, ja ja, denk ik bij mezelf. Als je het zo bekijkt dan doe je het natuurlijk nooit goed. “Nee, ik wil juist een positieve discussie op gang brengen!” zegt Nathan enthousiast. “Duurzaamheid is ook maar een woord. Het gaat erom welke betekenis je eraan geeft. Dat gesprek moeten we voeren. Als je een hele lichtgewicht, groene website bouwt, maar die website wordt niet gevonden of hij converteert niet, dan is dat ook waste. Of als je de website gebruikt om plastic prul te verkopen, dan ben je niet duurzaam bezig.”
“Als je de website gebruikt om plastic prul te verkopen, dan ben je niet duurzaam bezig”
Want de betekenis die we geven aan termen als ‘circulariteit’ en ‘duurzaamheid’ is vaak beperkt, vindt Nathan: “Voor mij betekent duurzaamheid: zo efficiënt mogelijk waarde leveren door zo min mogelijk resources te gebruiken. Recycling heeft een duurzaam imago, maar we moeten ook kritisch kijken wat we eigenlijk nodig hebben. Het is niet per se duurzaam als je iets kunt recyclen, terwijl je het misschien überhaupt niet had hoeven produceren.” Voor een website kan dat betekenen dat je de site zo licht mogelijk maakt (bijvoorbeeld met kleine afbeeldingen), dat ‘ie efficiënt is (dat je site dus converteert) én dat ‘ie met zo min mogelijk energieverbruik en uitstoot wordt gehost.
Restwarmte gebruiken
Maar duurzame hosting is nog best een zoektocht, vindt Nathan: “Je kunt een groot datacenter op windenergie laten draaien, maar als dat betekent dat huishoudens in de omgeving niet van die groene energie kunnen profiteren, schiet de planeet er netto niks mee op. En als je de warmte die de servers genereren moet afkoelen met koelwater of airco’s, ben je enorm inefficiënt bezig.” Gelukkig zijn er wel providers die slim gebruikmaken van restwarmte. Nathan: “Je kunt een datacenter zien als een grote database, maar ook als een warmtecentrale. Er zijn partijen die hun servers daarom in een flatgebouw zetten. Mensen die daar wonen staan dan te douchen met warmte van jouw website! Zij hoeven dus geen gas meer te verbruiken.” Dat vereist dus wel een andere kijk op duurzaamheid en circulariteit: “Eigenlijk moeten architecten aan de voorkant al nadenken over hoe ze ruimte in gebouwen kunnen creëren om servers te plaatsen.”
Op zoek naar een groene hostingpartij
Oké, maar wat nu als je je website wil verduurzamen? Het is dus zaak om je niet te laten afleiden door claims over groen opgewekte energie. Vergelijken van hostingpartijen kan lastig zijn, maar volgens Nathan is de PUE-waarde een goede indicator: de ‘Power Usage Efficiency’: “Die drukt uit hoeveel energie er daadwerkelijk wordt gebruikt voor de apparatuur, en hoeveel energie er weglekt in bijvoorbeeld restwarmte. Hoe dichterbij de PUE bij de 1 ligt, hoe efficiënter het is.” Nathan gebruikt voor zijn energiezuinige websites de servers van Leafcloud die deze in appartementencomplexen en hotels hebben staan, en zo de restwarmte opnieuw gebruiken.
Mijn eigen website
Voor deze website ben ik ook op zoek gegaan naar duurzame hosting. Ik maak mezelf er graag makkelijk vanaf dus ik heb mijn website laten overzetten met een verhuisservice, omdat ik geen expert ben in hosting en ik bang ben dat ik van alles stukmaak. Charlotte Bax heeft me daar uitstekend bij geholpen en mijn site staat nu gehost bij Antagonist. Zij lopen zelf totaal niet te koop met duurzaamheid, als leek zou ik Antagonist dus anders ook nooit hebben gekozen. Maar ze hergebruiken ook restwarmte en hun servers die in Nederland staan draaien op groene stroom.
Heb ik nu de illusie dat ik met deze verhuizing de planeet red? Nee, echt niet. En mijn website kan ook nog steeds een stuk lichter en energiezuiniger. Maar die zoektocht is wel onderdeel van een groter verhaal dat verteld moet worden. Namelijk: wees je bewust van wat je maakt, welk doel het dient en welke resources je daarvoor nodig hebt.
“Wees je bewust van wat je maakt en welke resources je daarbij nodig hebt”
Is mijn overstap naar een groene hostingpartij daarmee een sterk staaltje greenwashing? Vind ik niet, maar het is misschien wél symbolisch. Het is een klein stapje in de zoektocht naar een nieuwe economie, en het helpt als we daarover praten. Ook Nathan wil zich meer gaan bezighouden met kennisdelen: “Natuurlijk, mijn werk is gewoon websites bouwen. Maar de tijd is wel aangebroken dat we op zoek gaan naar slimmere manieren om om te gaan met energie voor het internet. Daar wil ik graag m’n bijdrage aan leveren.”
Tips bij het vinden van duurzame hosting
- Let op de PUE, de Power Usage Effectiveness. Hoe lager richting de 1, hoe beter
- Check of de servers in Nederland staan. Hoe lokaler je site is opgeslagen, hoe minder ver je data moeten reizen, hoe minder energie je website gebruikt.
- Ga na of de hostingpartij de restwarmte hergebruikt, bijvoorbeeld door woningen te verwarmen.
- Overstappen ingewikkeld? Ben je een beetje handig, dan kun je overstappen prima zelf doen. Meestal kun je bij je nieuwe provider ook een verhuisservice inschakelen waardoor overstappen makkelijk en veilig voor je wordt geregeld. Zelf heb ik externe hulp ingeschakeld bij het overstappen, en de verhuizing was in een paar uur gepiept.
Wil je meer lezen zoals dit? Sluit je aan bij de enthousiaste lezers van mijn Maand Mail. Wil je die ook ontvangen? Meld je hier aan.
